การต่อแผงโซล่าเซลล์ สำหรับธุรกิจ เลือกแบบไหนดี ให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด คุ้มทุนระยะยาว? 

พลังงานไฟฟ้าที่มีต้นทุนสูงขึ้นต่อเนื่อง และกระแสการใส่ใจสิ่งแวดล้อมที่ชัดเจนขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้หลายธุรกิจเริ่มมองหาทางเลือกในการจัดการพลังงานให้มีประสิทธิภาพ ดังนั้น การติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์จึงกลายเป็นหนึ่งในวิธีที่ได้รับความนิยม เพราะไม่เพียงช่วยลดค่าใช้จ่ายในระยะยาว แต่ยังเสริมภาพลักษณ์องค์กรสมัยใหม่ที่ให้ความสำคัญต่อความยั่งยืนและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย 

ทั้งนี้ การติดตั้งโซลาร์เซลล์ให้ดีไม่ได้มีแค่การเลือกแผงโซลาร์เซลล์ที่ชอบและอินเวอร์เตอร์คุณภาพดีเท่านั้น เพราะ “ การต่อแผงโซล่าเซลล์ ” ก็ถือเป็นหัวใจสำคัญอีกประการหนึ่งที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพระบบโดยตรง 

แล้วธุรกิจที่ใช้พลังงานจำนวนมาก ต้องเลือกวิธีต่อแผงแบบไหนถึงจะเหมาะสม บทความนี้ SOLAR WING จึงได้รวบรวมข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับ การต่อแผงโซล่าเซลล์ สำหรับธุรกิจ เลือกแบบไหนดีให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดและคุ้มทุนในระยะยาวมาฝากกัน

ทำความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับ การต่อแผงโซล่าเซลล์ ?

การต่อแผงโซล่าเซลล์  หรือ Solar Panel Wiring Method  คือ การเชื่อมต่อแผงโซล่าเซลล์หลายแผ่นเข้าด้วยกัน เพื่อรวมพลังงานแสงอาทิตย์ที่ผลิตได้ ให้สามารถจ่ายไฟฟ้าเข้าสู่ระบบขององค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ 

โดยการต่อแผงโซล่าเซลล์ในปัจจุบันนั้น จะมีด้วยกันทั้งหมด 3 รูปแบบ ที่ส่งผลต่อแรงดันไฟฟ้า (Voltage) และกระแสไฟฟ้า (Current) เพื่อให้ระบบสามารถผลิตและส่งผ่านอุปกรณ์ควบคุมต่าง ๆ เช่น อินเวอร์เตอร์ เบรกเกอร์ และแบตเตอรี ไม่ว่าจะเป็น 

1. การต่อแบบอนุกรม (Series Connection) 

2. การต่อแบบขนาน (Parallel Connection) 

3. การต่อแบบผสม (Series-Parallel Connection) 

ซึ่งในแต่ละแบบ มักจะมีข้อดี-ข้อจำกัดที่แตกต่างกันออกไป และเหมาะกับลักษณะธุรกิจที่ไม่เหมือนกันอีกด้วย 

3 การต่อแผงโซล่าเซลล์สำหรับธุรกิจ มีอะไรบ้าง? 

1. การต่อแผงโซล่าเซลล์ แบบอนุกรม (Series Connection)

การต่อแบบอนุกรม คือการนำแผงโซล่าเซลล์แต่ละแผ่นมาต่อเรียงกันแบบหัวท้าย (+ กับ – ต่อกันเรื่อยไป) โดยลักษณะนี้จะ รวมแรงดันไฟฟ้า (Voltage) จากทุกแผงเข้าด้วยกัน แต่กระแสไฟฟ้า (Current) จะเท่ากับของแผงที่มีค่าน้อยที่สุด 

ตัวอย่าง: หากต่อแผง 3 แผง แผงละ 6V จะได้แรงดันรวม 18V ในขณะที่กระแสไฟฟ้ายังเท่าเดิม เช่น 3A (Ampere) 

ข้อดีการต่อแผงโซล่าเซลล์แบบอนุกรม 

• ใช้อุปกรณ์ควบคุมไฟน้อย เช่น MPPT หรือสายไฟ 

• ใช้แรงดันสูง ทำให้การส่งพลังงานผ่านสายไฟได้ไกลโดยไม่สูญเสียมาก 

• เหมาะกับระบบที่ต้องการแรงดันสูง เช่น อินเวอร์เตอร์แบบ String Inverter 

ข้อจำกัดของการต่อแผงโซล่าเซลล์แบบอนุกรม 

• หากมีแผงใดแผงหนึ่งถูกเงาบัง หรือมีปัญหา แผงอื่น ๆ จะทำงานลดลงตาม 

• ประสิทธิภาพโดยรวมจะลดลงตามจุดที่มีปัญหา เพราะทั้งชุดขึ้นอยู่กับแผงที่อ่อนที่สุด (เหมือนลูกโซ่) 

เหมาะกับ: อาคารสำนักงานที่ติดตั้งบนหลังคาเรียบ ไม่มีเงาบังในช่วงเวลากลางวัน รวมถึงธุรกิจที่มีงบประมาณจำกัดและต้องการประสิทธิภาพจากจำนวนแผงจำกัด โดยธุรกิจสามารถขอคำปรึกษา เพื่อวางแผนกับผู้ให้บริการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ ที่น่าเชื่อถือ 

2. การต่อแผงโซล่าเซลล์ แบบขนาน (Parallel Connection) 

การต่อแบบขนาน คือการเชื่อมขั้วบวกของแผงทั้งหมดเข้าด้วยกัน และขั้วลบทั้งหมดเข้าด้วยกันอีกฝั่งหนึ่ง ซึ่งทำให้ กระแสไฟฟ้ารวม (Current) เพิ่มขึ้นตามจำนวนแผง ส่วนแรงดันไฟฟ้า (Voltage) ยังคงเท่าเดิม 

ตัวอย่าง: ถ้ามีแผง 3 แผง แผงละ 6V / 3A จะได้แรงดันรวม 6V และกระแสรวมเป็น 9A (Ampere) 

ข้อดีการต่อแผงโซล่าเซลล์ แบบขนาน 

• ถ้ามีแผงหนึ่งมีปัญหา หรือเงาบัง แผงอื่นยังทำงานได้ปกติ 

• ระบบมีความเสถียรสูงกว่าการต่ออนุกรม 

• เหมาะกับพื้นที่ที่มีแสงไม่สม่ำเสมอ หรือมีเงาบางช่วง 

ข้อจำกัดการต่อแผงโซล่าเซลล์ แบบขนาน 

• ต้องใช้สายไฟและ Breaker ขนาดใหญ่ขึ้นตามกระแสที่เพิ่มขึ้น 

• ต้องการพื้นที่เยอะ เพราะการจัดวางแผงแบบขนานมักใช้ที่มากขึ้น 

• ราคาค่าติดตั้งสูงขึ้น เพราะต้องใช้สายไฟและอุปกรณ์ป้องกันมากกว่า 

เหมาะกับ: โรงงาน, โกดัง, อาคารพาณิชย์ที่ต้องใช้พลังงานมาก, สถานที่ที่มีเงาบังบางส่วน เช่น อยู่ใกล้อาคารสูง หรือต้นไม้ รวมไปถึง ธุรกิจที่ต้องการเสถียรภาพสูง เช่น ระบบ Server หรือ Data Center 

3. การต่อแผงโซล่าเซลล์แบบผสม (Series-Parallel) 

การต่อผสม คือการรวมข้อดีของทั้งแบบอนุกรมและขนาน โดยการจัดกลุ่มแผงต่อกันแบบอนุกรมเป็นชุดย่อย แล้วนำชุดย่อยนั้นมาต่อขนานกันอีกที ซึ่งส่งผลให้  

• แรงดันรวม เท่ากับ รวมของอนุกรม  (Voltage) 

• และกระแสรวม เท่ากับ รวมของขนาน (Current) 

ตัวอย่าง 

แถวบน แผงซ้าย + ขวา → ต่อกันแบบอนุกรม → แรงดันรวม = 6V + 6V = 12V, กระแส = 3A (Ampere) 

แถวล่าง แผงซ้าย + ขวา → ต่อกันแบบอนุกรม → แรงดันรวม = 6V + 6V = 12V, กระแส = 3A (Ampere) 

เมื่อทั้งสองแถวเชื่อมกัน แบบขนาน → แรงดันเท่าเดิม  12V และกระแสรวม = 3A + 3A =คือ 6A (Ampere) 

ข้อดีการต่อแผงโซล่าเซลล์แบบผสม 

• ได้ทั้งแรงดันและกระแสที่สูงขึ้น ทำให้ใช้ได้กับระบบไฟฟ้าหลากหลาย 

• หากชุดใดชุดหนึ่งเสีย ยังมีชุดอื่นทำงานได้ 

• ปรับแต่งระบบให้เหมาะกับ Inverter และโหลดของธุรกิจได้ง่าย 

ข้อจำกัดการต่อแผงโซล่าเซลล์แบบผสม 

• ต้องการการออกแบบระบบที่ซับซ้อน และมีความรู้ด้านวิศวกรรมไฟฟ้า 

• ใช้งบติดตั้งสูงกว่าสองแบบแรก เพราะอุปกรณ์ต้องรองรับทั้ง Voltage และ Current ที่มากขึ้น 

เหมาะกับ: โรงงานขนาดใหญ่ หรืออาคารที่ต้องการระบบผลิตไฟฟ้าขนาดใหญ่, ธุรกิจที่ต้องการระบบที่สามารถขยายในอนาคตได้ และต้องการความเสถียรและประสิทธิภาพสูงพร้อมกัน 

ตารางสรุปเปรียบเทียบการต่อแผงโซล่าเซลล์ 

ประเภทการต่อ	แรงดัน (V)	กระแส (A)	ความเสถียร	ต้นทุนติดตั้ง	เหมาะกับ
อนุกรม (Series)	สูง	คงที่	ต่ำ	ต่ำ	อาคารเรียบ, งบจำกัด
ขนาน (Parallel)	คงที่	สูง	สูง	ปานกลาง-สูง	โรงงาน, พื้นที่มีเงา
ผสม (Hybrid)	สูง	สูง	สูง	สูง	ธุรกิจขนาดใหญ่

จากตารางข้างต้นจะเห็นได้ว่าการต่อแผงโซล่าเซลล์แต่ละแบบจะมี จุดเด่น–ข้อจำกัด ที่แตกต่างกัน เช่น 

• อนุกรม ให้แรงดันสูง ต้นทุนติดตั้งต่ำ แต่ไม่ทนต่อปัญหาเงาบังหรือแผงเสีย 

• ขนาน ให้กระแสสูงและเสถียร แต่ต้องลงทุนสูงขึ้นและใช้อุปกรณ์มากกว่า 

• ผสม รวมข้อดีทั้งสองแบบ แต่ซับซ้อนและใช้งบประมาณสูง เหมาะกับระบบขนาดใหญ่ 

ดังนั้นการจะเลือกแบบใด จึงไม่ใช่มองเพียงแค่ “แรงดัน” หรือ “กระแส” ที่ได้ แต่ธุรกิจจะต้องมองถึงปัจจัยอื่น ๆ เพื่อให้สอดคล้องกับภาพรวมของธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็น 

1. พฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าของระบบหรืออุปกรณ์ในธุรกิจ ซึ่งจะเป็นตัวกำหนดว่าควรออกแบบและเลือกการต่อแผงโซล่าเซลล์แบบไหนให้เหมาะสมที่สุด 

2. ลักษณะหลังคา/พื้นที่ติดตั้ง สำรวจทิศทางรับแสง ความลาดเอียง ว่ามีเงาบังจากตึกหรือต้นไม้หรือไม่ รวมถึงความแข็งแรงของโครงสร้างในการรับน้ำหนักแผง 

3. งบประมาณและ ROI หรือ Return on Investment  ธุรกิจควรคำนวณดูว่าค่าติดตั้งเริ่มต้นเทียบกับระยะเวลาคืนทุนคุ้มค่าหรือไม่ และ การประหยัดค่าไฟต่อเดือนคุ้มกับเงินลงทุนไหม 

4. แผนการขยายธุรกิจ หากธุรกิจมีการวางแผนเพิ่มเครื่องจักรหรือพื้นที่ใช้งานในอนาคต ควรออกแบบระบบให้รองรับการขยายโดยไม่ต้องรื้อทั้งระบบ 

คำถามพบบ่อย เกี่ยวกับ การต่อแผงโซล่าเซลล์ 

Q: การต่อแผงโซล่าเซลล์แบบผสม สามารถติดตั้งในพื้นที่ขนาดเล็กได้ไหม? 

A: ได้ แต่ต้องออกแบบและจัดวางให้เหมาะ เพื่อไม่ให้โหลดเกินขีดจำกัดของอุปกรณ์ และต้องเช็กว่าแรงดัน–กระแสที่ได้ สอดคล้องกับสเปกของ Inverter ที่ใช้ 

Q: ทำไมการต่อแบบขนานถึงใช้ต้นทุนสูงกว่าแบบอนุกรม? 

A: เพราะต้องใช้สายไฟขนาดใหญ่ขึ้น และอุปกรณ์ป้องกันหลายชุด เนื่องจากกระแสไฟสูง 

Q: หากธุรกิจต้องการต่อแผงโซล่าเซลล์เพิ่มในอนาคต ควรใช้แบบไหนดี? 

A: ควรใช้การต่อแบบผสม เพราะออกแบบมาให้ขยายระบบได้สะดวก และสามารถปรับแรงดัน–กระแสให้เหมาะกับระบบโหลดใหม่ได้ง่าย

SOLAR WING ผู้ให้บริการออกแบบ ติดตั้ง และดูแล บำรุงรักษาระบบโซลาร์เซลล์แบบครบวงจร เราคือ ผู้นำด้านธุรกิจโซลาร์เซลล์ที่พร้อมผลักดันให้ประเทศไทยได้เข้าถึงการใช้พลังงานสะอาดจากแสงอาทิตย์ โดยเรามีทีมงานรับประเมินหน้างาน ก่อนติดตั้งด้วยทีมช่างผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านระบบวิศวกรรมไฟฟ้า และโยธา ตั้งแต่ที่อยู่อาศัย อุตสาหกรรมขนาดเล็ก ไปจนถึงขนาดใหญ่   

โดยหากผู้ประกอบการ หรือลูกค้าท่านไหน ที่ต้องการต่อแผงโซล่าเซลล์สำหรับธุรกิจ หรือ กำลังมองหาผู้ช่วยดูแลระบบให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น SOLAR WING เราพร้อมให้บริการแก่ธุรกิจในหลาย ๆ ด้าน ได้แก่ 

1. ให้คำปรึกษาและประเมินหน้างานฟรี ตรวจสอบสภาพพื้นที่ หลังคา วัสดุ ทิศทางแสง และเงาบดบัง เพื่อออกแบบระบบที่เหมาะสมที่สุด 

2. ออกแบบระบบโซลาร์เซลล์ให้เหมาะสมกับพื้นที่ใช้งาน โดยคำนึงทั้งระบบไฟฟ้า ความแข็งแรงของโครงสร้าง และการผลิตไฟฟ้าเต็มประสิทธิภาพออุตสาหกรรมขนาดใหญ่ 

3. ติดตั้งระบบโซลาร์อย่างมืออาชีพ ด้วยอุปกรณ์ที่ได้มาตรฐานและปลอดภัยตามหลักวิศวกรรม 

4. ดูแลและบำรุงรักษาระบบอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันความเสียหายจากการใช้งานในระยะยาว 

5. อัปเกรดระบบเดิมให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การเปลี่ยนเป็น Microinverter หรือเพิ่มอุปกรณ์ป้องกันการเกิดอาร์ค (DC Arc) 

6. ให้คำแนะนำด้านความปลอดภัยและแผนรับมือเหตุฉุกเฉิน ช่วยวางแผนการจัดการเมื่อเกิดเหตุผิดปกติในระบบ 

สรุป 

การต่อแผงโซล่าเซลล์ให้เหมาะกับธุรกิจ ควรพิจารณาร่วมกับปัจจัยอื่น ๆ เพื่อให้ระบบทำงานได้ตรงกับความต้องการจริง เช่น ประเภทการใช้ไฟของธุรกิจ (โหลดไฟฟ้า), ลักษณะและทิศทางของหลังคา, งบประมาณและระยะเวลาคืนทุน (ROI) รวมถึงแผนการขยายกิจการในอนาคต เป็นต้น ซึ่งการวางแผนแบบนี้จะช่วยให้ระบบโซลาร์ทำงานเต็มประสิทธิภาพ คุ้มค่า และตอบโจทย์การใช้งานขององค์กรในระยะยาว 

SOLAR WING หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้เจ้าของบ้านและธุรกิจสามารถวางแผนการติดตั้งโซล่าเซลล์ได้อย่างมั่นใจและปลอดภัย พร้อมสร้างพลังงานสะอาดเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน 

ที่มา 

Connecting Solar Panels in Series or in Parallel: Which Is Better? จาก Eco Flow 

Are solar panels wired in series or parallel? จาก Evergreen Electrical 

Series, Parallel and Series-Parallel Configuration of Photovoltaic Arrays จาก Electrical Technology