5 ประเภทหลังคา ที่ติดตั้งโซล่าเซลล์ได้ 

เมื่อโลกกำลังเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมจากพลังงานฟอสซิล การใช้พลังงานทางเลือกอย่าง หลังคาโซล่าเซลล์ (Solar Cell) กลายเป็นทางเลือกยอดนิยมของเจ้าของบ้านและเจ้าของธุรกิจยุคใหม่ ที่สามารถแปลงพลังงานแสงอาทิตย์ให้กลายเป็นไฟฟ้า ช่วยลดค่าไฟระยะยาว และยังมีส่วนช่วยลดคาร์บอนฟุตพรินต์อีกด้วย 

แต่รู้หรือไม่ว่า การติดตั้งโซล่าเซลล์ไม่ได้เริ่มต้นที่แผงหรือระบบไฟฟ้า แต่เริ่มจากสิ่งใกล้ตัวที่สุดของบ้านและอาคาร นั่นคือ “หลังคา” เพราะหลังคาไม่ได้เป็นเพียงพื้นที่วางแผงเท่านั้น แต่ยังเป็นโครงสร้างสำคัญที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของระบบโซล่าเซลล์โดยตรง 

บทความนี้ SOLAR WING จึงได้รวบรวมข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับ 5 ประเภทหลังคา ที่ติดตั้งโซล่าเซลล์ได้ มาฝากกัน

ทำไมเจ้าของบ้านควรให้ความสำคัญกับ “หลังคา” ในการติดตั้งโซล่าเซลล์  

เพราะหลังคาเปรียบเสมือนฐานรากของระบบ หากหลังคาไม่มีความแข็งแรง หรือมีรูปแบบที่ไม่เหมาะสม จะทำให้การติดตั้งเป็นไปได้ยาก หรือ ประสิทธิภาพของแผงโซล่าเซลล์ลดลง เช่น องศาในการวางแผงหลังคาโซล่าเซลล์ได้รับปริมาณแสงแดดที่ไม่เพียงพอ  

นอกจากนี้ หลังคายังส่งผลต่อเรื่องการระบายความร้อน การรับแสง การรองรับน้ำหนักของแผง และความปลอดภัยของบ้านในระยะยาว เจ้าของบ้านจึงควรให้ความสำคัญตั้งแต่ขั้นตอนการเลือกวัสดุ รูปแบบ ไปจนถึงการวางแผนโครงสร้างก่อนติดตั้ง 

ติดตั้งโซล่าเซลล์บน “หลังคา” กับ “บนดิน” ต่างกันอย่างไร? 

เมื่อพูดถึงการติดตั้งหลังคาโซล่าเซลล์ หลายคนอาจสงสัยว่าควรเลือกพื้นที่ไหนดี ระหว่าง “หลังคา” ของบ้านหรืออาคาร กับ “บนพื้นดิน” เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดและคุ้มค่าที่สุด แท้จริงแล้ว การติดตั้งบน หลังคา มีข้อได้เปรียบหลายประการที่ทำให้มันเป็นตัวเลือกอันดับต้น ๆ สำหรับเจ้าของบ้านและธุรกิจ

ลองมาดูกันว่าทำไม “หลังคา” ถึงมีความสำคัญและโดดเด่นกว่าในการติดตั้งระบบพลังงานแสงอาทิตย์ 

• พื้นที่รับแสงอาทิตย์ที่ดีที่สุด: หลังคา เป็นส่วนที่สูงที่สุดของอาคาร ทำให้เป็นจุดที่ได้รับแสงอาทิตย์โดยตรงและสม่ำเสมอตลอดทั้งวันมากที่สุด โดยปราศจากเงาบดบังจากสิ่งแวดล้อมรอบข้างอย่างต้นไม้หรืออาคารใกล้เคียง ซึ่งต่างจากการติดตั้งโซล่าเซลล์บนพื้นดินที่อาจต้องเผชิญกับเงาบดบังจากสิ่งปลูกสร้างรอบข้าง ทำให้แผงสามารถผลิตไฟฟ้าได้อย่างเต็มประสิทธิภาพสูงสุด 

• ประหยัดพื้นที่ใช้สอย: การเลือกติดตั้งโซล่าเซลล์บนหลังคา เป็นการใช้ประโยชน์จากพื้นที่ ที่ช่วยให้ผู้อยู่อาศัย ไม่ต้องเลือกจัดสรรในบริเวณที่อาจมีพื้นที่จำกัด เช่น สวน ลานจอดรถ หรือ ลานสำหรับทำกิจกรรมอื่น ๆ 

• ลดต้นทุนและขั้นตอนการติดตั้ง: โดยทั่วไปแล้ว การติดตั้ง โซ ล่า เซลล์ บน หลังคา จะมีโครงสร้างรองรับที่เรียบง่ายกว่าการติดตั้งบนพื้นดินที่อาจต้องมีการเตรียมฐานราก ขุดเจาะ หรือปรับพื้นที่เพิ่มเติม ทำให้ช่วยประหยัดทั้งค่าใช้จ่ายในการเตรียมโครงสร้าง และลดระยะเวลาในการติดตั้งโดยรวม 

• ความปลอดภัยและลดความเสี่ยง: การติดตั้งแผง โซ ล่า เซลล์ บน หลังคา ที่สูงพ้นจากระดับพื้นดิน ช่วยลดความเสี่ยงจากการถูกรบกวน การทำลาย หรือการโจรกรรมแผงได้อย่างมีนัยสำคัญ เมื่อเทียบกับการติดตั้งบนพื้นดินที่อาจเข้าถึงได้ง่ายกว่า 

ด้วยข้อได้เปรียบเหล่านี้ ทำให้ หลังคา จึงกลายเป็นตัวเลือกอันดับต้น ๆ ที่หลายคนให้ความสำคัญและเลือกใช้ในการติดตั้ง หลังคาโซล่าเซลล์ ทั้งนี้การติดตั้งบนพื้นดินก็มีข้อดีในบางบริบทเช่นกัน ซึ่งจะต้องพิจารณาจากข้อจำกัดและลักษณะเฉพาะของแต่ละพื้นที่เป็นสิ่งสำคัญ 

5 ประเภทวัสดุหลังคาโซล่าเซลล์ ที่สามารถติดตั้งได้  

1. หลังคากระเบื้องคอนกรีต (Concrete Tile Roof) 

เป็นกระเบื้องที่ทำจากปูนซีเมนต์ ทราย หิน และน้ำ นำมาขึ้นรูปเป็นแผ่น มักมีลักษณะเป็นลอนหรือแบบเรียบ มีความแข็งแรงทนทานสูง เช่น กระเบื้องโมเนีย กระเบื้องเพรสทีจ 

ข้อดีของหลังคากระเบื้องคอนกรีต สำหรับติดตั้งโซล่าเซลล์ 

1. โครงสร้างแข็งแรง รองรับน้ำหนักของแผงโซล่าเซลล์ได้ดี 

2. เป็นที่นิยมในบ้านเรือนขนาดกลางถึงใหญ่ ทำให้มีพื้นที่ติดตั้งมากพอ 

3. การติดตั้งรางสามารถทำได้อย่างแน่นหนา 

ข้อจำกัด 

• ต้องเจาะกระเบื้องเพื่อยึดโครงสร้าง ซึ่งอาจทำให้กระเบื้องแตกร้าวได้ 

• ใช้เวลาติดตั้งมากกว่าหลังคาแบบเรียบ 

2. หลังคาโซล่าเซลล์ กระเบื้องไฟเบอร์ซีเมนต์ (Fiber Cement Roof Tile) 

กระเบื้องชนิดนี้ทำมาจากปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ผสมกับเส้นใยเซลลูโลส และซิลิกา เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นและความแข็งแรง ซึ่งมีน้ำหนักเบากว่ากระเบื้องคอนกรีตมาก โดยตัวอย่างที่พบเห็นได้บ่อยคือ หลังคากระเบื้องลอนคู่ที่ติดตั้งโซล่าเซลล์ 

ข้อดีของหลังคากระเบื้องไฟเบอร์ซีเมนต์ สำหรับติดตั้งโซล่าเซลล์ 

1. น้ำหนักเบา ติดตั้งง่าย 

2. วัสดุมีความทนทานในระดับหนึ่ง ราคาประหยัด 

3. นิยมในบ้านขนาดเล็กถึงกลาง 

ข้อจำกัด 

• เปราะบางกว่ากระเบื้องคอนกรีต ต้องใช้ความระมัดระวังในการติดตั้ง 

• รองรับน้ำหนักได้จำกัด ต้องตรวจสอบโครงสร้างร่วม 

3. หลังคาเมทัลชีท สำหรับติดตั้งโซล่าเซลล์ (Metal Sheet Roof) 

หลังคาที่ทำจากแผ่นเหล็กรีดลอนเคลือบสี หรือแผ่นอลูซิงค์ มีน้ำหนักเบา ติดตั้งง่าย ซึ่งสามารถสั่งทำความยาวได้ตามขนาดหลังคาจริง ทำให้ลดรอยต่อได้ดี และปัจจุบันนิยมบุฉนวนกันความร้อน PU Foam เพิ่มเติม 

ข้อดีของหลังคาเมทัลชีท 

1. น้ำหนักเบา ติดตั้งได้ง่ายและรวดเร็ว 

2. สามารถเจาะยึดแผงโดยตรงหรือใช้แคลมป์พิเศษ (Clamp หรือ L-Feet) 

3. ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องการแตกร้าว 

4. เหมาะกับบ้านสมัยใหม่และโรงงานอุตสาหกรรม 

ข้อจำกัด 

• อาจมีเสียงดังเวลาเกิดฝนตกหนัก หากไม่มีการบุฉนวนกันร้อน 

• หากโครงสร้างรองรับไม่ดี อาจเกิดการสั่นสะเทือนเมื่อมีลมแรง ดังนั้นจึงควรเลือกขนาดความหนา 
  หลังคา 0.35 มม. ขึ้นไปเพื่อให้มีความแข็งแรงทนทานที่เหมาะสม 

4. หลังคากระเบื้องดินเผา (Clay Tile Roof) 

เป็นกระเบื้องที่ทำจากดินเหนียวและนำไปเผาที่อุณหภูมิสูง มีคุณสมบัติในการระบายความร้อนได้ดีและให้ความรู้สึกเป็นธรรมชาติ มักพบในบ้านสไตล์ไทย สไตล์บาหลี หรือเมดิเตอร์เรเนียน 

ข้อดีหลังคากระเบื้องดินเผา 

1. ระบายความร้อนได้ดีเยี่ยม ให้ความรู้สึกเย็นสบาย 

2. ให้ความสวยงามแบบคลาสสิกและเป็นธรรมชาติ สร้างบรรยากาศที่อบอุ่น   

3. ทนทานต่อสภาพอากาศ 

ข้อจำกัด 

• กระเบื้องดินเผามีความเปราะบางมาก แตกหักง่ายกว่ากระเบื้องประเภทอื่น ทำให้ต้องใช้ความระมัดระวังอย่างสูงสุดในการเหยียบหรือติดตั้งอุปกรณ์ยึดจับ 

• ผิวกระเบื้องมักมีลักษณะไม่เรียบ ทำให้ต้องดัดแปลงโครงสร้างพอสมควร 

5. หลังคาคอนกรีตเสริมเหล็ก หรือ หลังคาทรงแบน (Flat Concrete Roof) 

อีกหนึ่งประเภทหลังคาที่สร้างจากการเทคอนกรีตเสริมเหล็ก หรือ ใช้แผ่นคอนกรีตสำเร็จรูปมาวาง มักมีความลาดเอียงน้อยมาก พบได้บ่อยในอาคารพาณิชย์ โรงงาน หรือบ้านสไตล์โมเดิร์น 

ข้อดีของหลังคาคอนกรีตเสริมเหล็ก 

1. มีพื้นที่เรียบ เหมาะกับการวางโครงขาตั้งแผงโซล่าเซลล์ 

2. สามารถควบคุมองศาการรับแสงได้อย่างแม่นยำ 

3. ใช้การติดตั้งแบบ Ballast ไม่ต้องเจาะพื้นผิว 

4. บำรุงรักษาง่าย เนื่องจากทำได้สะดวกกว่าบนหลังคาลาดชัน 

ข้อจำกัด 

• ต้องมีโครงสร้างยกสูง โดยจำเป็นต้องมีการออกแบบและติดตั้งโครงสร้างเหล็กเพื่อยกแผงโซล่า เซลล์ ให้สูงขึ้นจากพื้นผิวหลังคาซึ่งอาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม 

• หากระบบระบายน้ำบนหลังคาทรงแบนไม่ดี อาจเกิดน้ำขัง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพและการทำงานของระบบโซล่าเซลล์ได้ แม้แผงจะกันน้ำได้ก็ตาม 

• ต้องระมัดระวังในการเจาะยึดโครงสร้างเพื่อไม่ให้เกิดการรั่วซึมตาม 

ทรงหลังคา ที่สามารถติดตั้งโซล่าเซลล์ได้ มีอะไรบ้าง 

• ทรงจั่ว (Gable Roof) ลักษณะหลังคาเป็นสันตรงกลางลาดลงสองฝั่ง รับแสงอาทิตย์ได้ดีโดยเฉพาะทิศใต้ ง่ายต่อการวางแผงให้หันไปทิศที่ต้องการ 

• ปั้นหยา (Hip Roof) หลังคาลาดสี่ทิศทาง แข็งแรง ทนลม ต้องวางแผนวางแผงอย่างแม่นยำเพื่อให้ได้แสงมากที่สุดในแต่ละทิศ 

• เพิงแหงน (Lean-to Roof) ลาดเอียงฝั่งเดียว นิยมในบ้านโมเดิร์นหากทิศเอียงไปทางทิศใต้จะให้ประสิทธิภาพสูงสุด 

• โมเดิร์น (Flat Roof) หลังคาเรียบ สามารถออกแบบโครงขาตั้งเพื่อรับแสงในมุมที่ต้องการ ควรมีการระบายน้ำที่ดีเพื่อป้องกันน้ำขัง 

ทั้งนี้ หากเจ้าของบ้านต้องการติดตั้งหลังคาโซล่าเซลล์กับหลังคาบ้านรูปทรงอื่น ๆ ก็สามารถปรึกษา ขอคำแนะนำกับผู้เชี่ยวชาญเพิ่มเติม เพื่อวางแผนการออกแบบให้ตอบโจทย์กับไลฟ์สไตล์ ความชื่นชอบของผู้อยู่อาศัยได้เลย 

เจ้าของบ้านต้องดูอะไรบ้าง ? เพื่อให้การติดตั้งหลังคาโซล่าเซลล์มีประสิทธิภาพ 

1. การเลือกใช้วัสดุทำหลังคา ควรเป็นวัสดุที่มีความแข็งแรง ทนทานต่อสภาพอากาศ และสามารถรับน้ำหนักของแผงโซล่าเซลล์ได้อย่างปลอดภัย 
2. ขนาดและรูปแบบของหลังคา ยิ่งหลังคามีพื้นที่มาก ก็สามารถติดตั้งแผงได้มากขึ้น ส่งผลให้ผลิตพลังงานได้มากขึ้นเช่นกัน 
3. ทิศทางของหลังคา ในประเทศไทย หลังคาที่หันไปทางทิศใต้จะได้รับแสงอาทิตย์มากที่สุด เหมาะแก่การติดตั้งโซล่าเซลล์ 
4. องศา หรือ มุมเอียงหลังคา มุมที่เหมาะสมจะอยู่ที่ประมาณ 10–30 องศา ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับละติจูดของพื้นที่และช่วงฤดูกาล 
5. แสงและเงาที่ตกกระทบ ควรหลีกเลี่ยงการมีต้นไม้ สิ่งปลูกสร้าง หรืออาคารสูงมาบังแสงในช่วงกลางวัน ซึ่งจะส่งผลต่อการผลิตไฟฟ้า
6. อายุการใช้งาน หากหลังคาเก่าแล้ว อาจต้องซ่อมหรือเปลี่ยนก่อนติดตั้งโซล่าเซลล์ เพื่อให้รองรับระบบได้ในระยะยาวโดยไม่เกิดปัญหา 
   

คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับ หลังคาโซล่าเซลล์

Q: แผงโซล่าเซลล์จะทำให้หลังคารั่วซึมหรือไม่?

A: ขึ้นอยู่กับขั้นตอนในการติดตั้ง โดยหากติดตั้งอย่างไม่ถูกต้อง เช่น การเจาะยึดแผงที่ไม่ถูกวิธี หรือการเลือกใช้อุปกรณ์ยึดที่ไม่เหมาะสม ก็อาจทำให้เกิดปัญหาน้ำรั่วซึมได้

ทั้งนี้ ควรเลือกผู้ติดตั้งที่มีความเชี่ยวชาญ และใช้อุปกรณ์ที่ผ่านมาตรฐาน ติดตั้งปลอดภัย เพื่อให้แผงโซล่าเซลล์ยึดแน่นและไม่ทำลายโครงสร้างของหลังคา

Q: ติดตั้งโซล่าเซลล์บนหลังคา ต้องขออนุญาตไหม?

A: การติดตั้งโซล่าเซลล์บนหลังคาบ้านพักอาศัยที่มีกำลังการผลิตไม่เกิน 1,000 กิโลวัตต์ โดยทั่วไปไม่จำเป็นต้องขออนุญาตก่อสร้างจากภาครัฐ แต่ต้องแจ้งการติดตั้งกับการไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) หรือการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) เพื่อขอเชื่อมต่อระบบกับโครงข่ายไฟฟ้า

อย่างไรก็ตาม ควรตรวจสอบข้อกำหนด หรือ กฎหมายการติดตั้งโซล่าเซลล์ อีกครั้งเพื่อความมั่นใจ

Q: ติดตั้งหลังคาโซล่าเซลล์แล้ว จะยังต้องจ่ายค่าไฟอยู่ไหม?

A: ยังคงต้องจ่ายค่าไฟอยู่ เนื่องจากระบบโซล่าเซลล์ส่วนใหญ่เป็นแบบเชื่อมต่อกับโครงข่ายไฟฟ้า (On-Grid) ซึ่งใช้ไฟฟ้าที่ผลิตได้จากแผงโซล่าเซลล์ก่อนเป็นอันดับแรก หากผลิตได้ไม่พอใช้ในตอนกลางคืนหรือในวันที่แสงแดดน้อย ก็จะดึงไฟฟ้าจากการไฟฟ้ามาใช้ ทำให้ค่าไฟลดลง แต่ไม่ได้เป็นศูนย์

SOLAR WING ผู้ให้บริการออกแบบ ติดตั้ง และดูแล บำรุงรักษาระบบโซลาร์เซลล์ออนกริดแบบครบวงจร เราคือ ผู้นำด้านธุรกิจโซลาร์เซลล์ที่พร้อมผลักดันให้ประเทศไทยได้เข้าถึงการใช้พลังงานแสงอาทิตย์ เรามีทีมงานรับประเมินหน้างาน ก่อนติดตั้งด้วยทีมช่างผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านระบบวิศวกรรมไฟฟ้า และโยธา ตั้งแต่ที่อยู่อาศัย อุตสาหกรรมขนาดเล็ก ไปจนถึงขนาดใหญ่   

โดยหากผู้ประกอบการ หรือลูกค้าท่านไหน ที่ต้องการติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์ หรือกำลังมองหาผู้ช่วยดูแลระบบให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น SOLAR WING เราพร้อมให้บริการแก่ธุรกิจในหลาย ๆ ด้าน ได้แก่ 

1. ให้คำปรึกษาและประเมินหน้างานฟรี โดยทีมช่างผู้เชี่ยวชาญของเราจะเข้าสำรวจพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นสภาพ หลังคา ประเภทวัสดุ ทิศทาง หรือเงาบดบัง เพื่อให้คำแนะนำที่แม่นยำและเหมาะสมที่สุด 
2. ออกแบบระบบโซลาร์เซลล์ให้เหมาะสมกับพื้นที่ใช้งาน เพราะเราไม่ได้แค่ออกแบบระบบไฟฟ้า แต่ยังคำนึงถึงโครงสร้าง การตรวจสอบโซลาร์เซลล์ และความแข็งแรงของอาคาร เพื่อให้ระบบที่ติดตั้งมีความปลอดภัยและผลิตไฟฟ้าได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เช่น ที่อยู่อาศัย โรงงาน หรืออุตสาหกรรมขนาดใหญ่ 
3. ติดตั้งระบบโซลาร์อย่างมืออาชีพ ด้วยอุปกรณ์ที่ได้มาตรฐานและปลอดภัยตามหลักวิศวกรรม 
4. ดูแลและบำรุงรักษาระบบอย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันความเสียหายจากการใช้งานในระยะยาว 
5. อัปเกรดระบบเดิมให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การเปลี่ยนเป็น Microinverter หรือเพิ่มอุปกรณ์ป้องกัน Dc Arc 
6. ให้คำแนะนำด้านความปลอดภัยและแผนรับมือเหตุฉุกเฉิน ช่วยวางแผนการจัดการเมื่อเกิดเหตุผิดปกติในระบบ 

สรุป 

การติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ให้มีประสิทธิภาพ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับแค่แผงหรืออุปกรณ์เท่านั้น แต่ “หลังคา” คือจุดเริ่มต้นสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม เพราะการเลือกประเภทหลังคาให้เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็น กระเบื้องคอนกรีต เมทัลชีท หรือคอนกรีตแบน ล้วนต้องพิจารณาจากโครงสร้าง ทิศทาง รูปทรง และองศาการรับแสง เพื่อให้ หลังคาโซล่าเซลล์ มีการใช้งานได้เต็มประสิทธิภาพสูงสุด 

SOLAR WING หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้เจ้าของบ้านและธุรกิจสามารถวางแผนการติดตั้งโซล่าเซลล์ได้อย่างมั่นใจและปลอดภัย พร้อมสร้างพลังงานสะอาดเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน 

ที่มา 

Solar Ground Mount vs. Roof Mount Racking: Which is Best? จาก Sunvalleysolar